Elhuyar

Elhuyar

[:es]Inertzia-bolanteak: nola metatu energia biraketan[:]

Inertzia-bolanteek ondo baino hobeto erakutsi izan dute milaka urtean oso erabilgarri direla. Gaur egun, energia elektrikoa metatzeko oso egokiak izan daitezkeela erakutsi dute, bateria mekaniko modura, eta jadanik inertzia-bolante komertzialak […]
Elhuyar

[:es]Giza geneen erregulazioaren atlasa sortu dute[:]

Pertsona baten zelula guztiek gene berak dituzten arren, haien espresioa asko aldatzen da batetik bestera. Hala lortzen da batzuk begiko zelula, baina beste batzuk urdaileko zelula bihurtzea, esaterako. Hainbat urteko […]
Elhuyar

[:es]Bi neutroi-izarren arteko talka detektatu dute, grabitazio-uhinen bidez[:]

2017ko abuztuaren 17an, grabitazio-uhinak detektatzeko LIGO eta Virgo behatokietan orain arte jasotakoetatik bereizten zen seinale bat jaso zuten. Izan ere, grabitazio-uhinen seinalearekin batera, erradiazio elektromagnetikoa ere jaso zuten. Azkenean, bi […]
Elhuyar

[:es]Haumea planeta nanoak eraztun bat duela ikusi dute[:]

Neptunoren orbitatik haratagoko gerrikoan dauden lau planeta nanoetatik ezezagunena, Haumea, aztertzeko aukera izan dute EHUko Zientzia Planetarioen taldeko kideek. Horretarako, izar-estaltze bat aprobetxatu dute: 2017ko urtarrilaren 21ean izar baten aurretik […]
Elhuyar

[:es]Kimikako Nobel Saria biomolekulen egitura aztertzeko kriomikroskopia elektronikoa garatu zutenei[:]

Nobel Fundazioak JacquesDubochet, Joachim Frank eta Richard Henderson zientzialariak saritu ditu 2017an, biomolekulen egitura aztertzeko kriomikroskopia elektronikoa garatzeko egin duten lanagatik. Dubochet Lausanneko Unibertsitatean ikertzailea da, Frank Columbiako Unibertsitatean eta […]
Elhuyar

[:es]Fisikako Nobel Saria grabitazio-uhinak behatzea posible egin dutenentzat[:]

Nobel Fundazioak iragarri duenez, Rainer Weiss, Barry C. Barish, eta Kip S. Thorne ikertzaileek jasoko dute 2017ko Fisikako Nobel saria, LIGO behatokia garatu eta grabitazio-uhinen behaketa posible egiteagatik.
Elhuyar

[:es]Medikuntzako Nobela, erritmo zirkadianoaren mekanismo molekularra argitu dutenei[:]

Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash eta Michael W. Young ikertzaileek jasoko dute Medikuntza edo Fisiologiako Nobel saria. Hala erabaki du Karolinska Institutuak; eta arrazoia, honakoa: “erritmo zirkadianoa kontrolatzen duten mekanismo […]
Elhuyar

[:es]Pandak ez daude arriskuz kanpo oraindik[:]

Panden populazioak gora egin duen arren, haien habitataren egoera okerrera doa, ikerketa berri baten arabera. 2016an arriskuan dauden espezieen zerrendatik atera eta kalteberen zerrendan jarri zuen panda IUCN Naturaren Kontserbaziorako […]
Elhuyar

[:es]Zergatik hilobiratzen ziren pertsona batzuk trikuharrietan eta beste batzuk kobazuloetan?[:]

Orain arte, literatura zientifikoak ez du jakin erantzuten Neolitoan zergatik hilobiratzen zituzten pertsona batzuk trikuharrietan eta beste batzuk kobazueloetan. Galdera hori abiapuntu hartuta, eta Neolito garaiko hilobiratze-ohiturak hobeto ezagutzeko, ikerketa […]