Elhuyar
-
Lineo eta taxonomia: mugarri bat zientziaren historian
Karlos Lineok naturaren izaki guztiak antolatzeko ahaleginetan eman zuen bizitza osoa. Suediar naturalista handi honek ez zituen animalia- eta landare-espezieak bakarrik izendatu. Mineralak eta beste anitz gauza ere sailkatu zituen, […]
-
Euskara hizkuntza-eredu handietan eta txatbotetan bidea eginez
Badira jada bi urte edozein galdera erantzuteko eta mota guztietako atazak egiteko gai diren txatbotak agertu zirela, eta geroztik ChatGPT, Gemini, Copilot, Claude eta enparauak toki guztietan daude eta oso […]
-
Papagaitxoek eta gizakiek antzeko eremuak dituzte garunean bokalizazioei lotuta, antzeko funtzionamenduarekin
Papagaitxo edo perikitoekin egindako azterketa batek agerian jarri du hegazti horiek eta gizakiek, bokalizazioekin lotuta, antzeko eremuak dituztela garunean eta antzeko mekanismoak erabiltzen dituztela. Horrenbestez, papagaitxoak egokiak izan daitezke komunikazio-arazoak […]
-
Gizaki modernoen gene-aldaera bat gako izan liteke hizketaren sorrerarako
NOVA1 genearen aldaera bat hizketaren sorrerarekin lotuta egon litekeela ondorioztatu dute Rockefeller Unibertsitateko (AEB) ikertzaile batzuek. Ikusi dute gizakien aldaera saguetan txertatzean, aldatu egiten direla haien bokalizazioak. Eta baieztatu dute […]
-
Plastiko gehiago garunean, gibelean eta giltzurrunetan baino
Mikro- eta nanoplastiko gehiago aurkitu dute giza garunetan, gibeletan eta giltzurrunetan baino. Gainera, ikusi dute partikula gehiago daudela 2024ko laginetan, 2016koetan baino. Ikertzaileek argi utzi dute ez dagoela argi horrek […]
-
Adimen artifizial sortzailearen inpaktu sozialaz ohartarazi dute
Adimen artifizial (AA) sortzaileak ingurumenean eta gizartean dituen inpaktuak aztertu dituzte AEBko hiru unibertsitate ospetsuk (Northwestern, Harvard eta Texas), elkarrekin. Environmental Science and Ecotechnology aldizkarian argitaratu dute ikerketa, irekian, eta […]
-
H5N1 birusak hainbat mutazio behar ditu gizakietan pandemia bat sortzeko
Zenbait komunikabideren izenburuek kontrakoa adierazi badute ere, H5N1 birusak mutazio bat baino gehiago beharko luke, gizakietan pandemia bat eragiteko gai izateko. Horixe argitu dute Ignacio López-Goñi mikrobiologiako katedradunak eta Elisa […]
