Elhuyar

Elhuyar

[:es]Marrazoak eta arraiak % 70 gutxitu dira azken mende-erdian[:]

Munduko marrazoen eta arraien populazioak % 70 murriztu dira 1970etik aurrera. Eta, ondorioz, elasmobrankio-espezieen hiru laurden desagertzeko arriskuan daude. Emaitza horiek eman ditu nazioarteko ikerketa-talde batek egindako azterketa zabal batek. […]
Elhuyar

[:es]Leku itxietako airea noiz berritu behar den kalkulatzen duen sistema bat diseinatu dute Nafarroako Unibertsitate Publikoan[:]

Leku itxietako airea noiz eta zenbat berritu behar den kalkulatzen duen sistema bat diseinatu du Ana Ruiz Ilundain Nafarroako Unibertsitate Publikoko Industria Ingeniaritzako ikasleak.
Elhuyar

[:es]COVID-19an sexuak duen eragina aztertzeko eskatu dute[:]

SARS-CoV-2ak eragiten dituen ondorioak ez dira berdinak gizonetan eta emakumeetan; adibidez, gizonek 1,7 aldiz arrisku handiagoa dute emakumeek baino, infektatuz gero. Hala ere, emakumeak ez dira aintzat hartzen tratamenduen eta […]
Elhuyar

[:es]Bereizketa sistematikoa jasaten dute arlo zientifikoko LGTBIQ taldeko langileek [:]

Michigango Unibertsitateak AEBko STEM arloko langileei (zientzia, teknologia, ingeniaritza eta matematika) egindako inkesta baten arabera, beren burua LGTBIQ taldekotzat dutenek gainerakoek baino bereizketa handiagoa pairatzen dute, aintzat hartu dituzten alderdi […]
Elhuyar

[:es]Larraungo larreetan errinozero iletsuak eta mamutak bazkatzen ziren duela 46.000 urte[:]

Larraun hitzak berak adierazten du inguru hori larre-lekua izan dela aspalditik. Bada, duela 46.000 urte, errinozero iletsuak eta mamutak bazkatzen ziren larre horietan. Hori erakusten dute 1996an Otxola espeleologia-taldeko kide […]
Elhuyar

[:es]Hizkuntzak aztertzeko algoritmoak baliagarriak dira birusen mutazioak aurreikusteko[:]

Hizkuntzen eta birusen eboluzioan egon litezkeen antzekotasun kontzeptualetatik abiatuta, birusen mutazioak aurreikusteko tresna bat garatu dute MITeko ikertzaileek. Tresna baliagarria izan daiteke birusek immunitate-sistemari edo txertoei ihes egiteko gara ditzaketen […]
Elhuyar

[:es]COVID-19: eztabaida sortu du txertoen bigarren dosia atzeratzeko auziak[:]

COVID-19aren hirugarren olatuak eta txertoen eskasiak txertaketa-kanpainak birplanteatzera eraman ditu herrialde asko. Erresuma Batuan, esaterako, txertoaren bigarren dosia atzeratzeko aukera aztertzen ari da, ahalik eta jende gehien txertatzeko helburuz. Baina […]
Elhuyar

[:es]Adipozitoak, obesitatea eta osasuna: uste baino erlazio konplexuagoa[:]

Asko idatzi eta ikertu da obesitatearen inguruan azken hamarkadetan. Garai batean abantaila ebolutibo bat zena (elikagaiak oparo zeudenean energia biltegiratzeko ahalmena), lehen mailako osasun-arazo bihurtu da gaur egungo gizarte sedentario […]
Elhuyar

[:es]EHUko ikertzaileek frogatu dute astrozitoak gako direla Parkinsonaren garapenean[:]

Parkinsona garuneko neuronak kaltetzearekin erlazionatuta dagoen gaitza da: neurona dopaminergikoetan alfa-sinukleina izeneko proteina metatzen doa, eta, ondorioz, neuronak endekatzen eta hiltzen doaz. Hala, ezin dute dopamina sortu, ezinbesteko funtzioa duena […]