Elhuyar

Elhuyar

[:es]Giza ekolokazioaren ezaugarri akustikoen eredu matematikoa egin dute[:]

Saguzarrek eta itsas ugaztun batzuek bezala, gizakiek ere ekolokazioa balia dezakete, inguruneari buruzko informazio espaziala jasotzeko. Durham Unibertsitateko ikertzaileek (Britainia Handia) ekolokazioa darabilten hiru pertsona itsu aztertu dituzte, eta fenomenoaren […]
Elhuyar

[:es]Alzheimerraz ahazteko itxaropena[:]

Alzheimerra endekapen-dementzia motarik ohikoena da. Hirugarren adineko pertsonek jasaten dute, eta adimen-funtzioei erasotzen die eguneroko jarduerak zailduz. Kaltea iraunkorra eta progresiboa da, eta, denboraren poderioz, pazientearen autonomia mugatzen du. Azkenean, […]
Elhuyar

[:es]Zika birusak emakume haurdunen immunologia-sistema ahultzen duela frogatu dute[:]

Zika birusak emakume haurdunen immunologia-sistema ahultzen duela frogatu dute Keck Medikuntza Fakultateko ikertzaileek (USC). Ahultze horren ondorioz, birusak ez du oztoporik hedatzeko eta fetuari kalte egiteko.
Elhuyar

[:eu]Paleolitoko behe-erliebeak topatu dituzte Aitzbitarten[:]

Iberiar penintsulan behe-erliebeak aurkitzen diren lehen aldia da
Elhuyar

[:eu]Zoologiaren egungo joerak[:]

Zoologiaren gaur egungo erronka nagusia da gure planetan dauden animalia-espezie guztiak deskribatzea suntsituak izan baino lehen. Horretarako, azken urteetan, zoologook nabarmen aldatu dugu animaliak aztertzeko modua. Ikus dezagun, bada, zertan […]
Elhuyar

[:eu]ElkarOla: Hizkuntza-teknologiak lurralde adimendun, industrial, inklusibo eta eleaniztun baten zerbitzura[:]

Euskal Herrian hizkuntza- eta hizketa-teknologien ikerketan eta garapenean dihardugun erakunde esanguratsuenen 15 urteko elkarlanaren azken emaitza da ElkarOla proiektua. Euskararako eta inguruko hizkuntzetarako teknologietan oinarrizko ikerketa egiteaz gain, ikerketa aplikatuari […]
Elhuyar

[:eu]1.200 km-ra ere bi fotoien arteko korapilatze kuantikoa mantentzea lortu dute[:]

Fisika kuantikoan bada efektu bat non, bi partikula kuantikoki korapilatuta badaude, bata manipulatuta bestean eragiten den; ez dira elkarrekiko independienteak. Ezaugarri hori ustiatu nahian dabiltza aspaldian fisikariak, interes handia izan […]
Elhuyar

[:eu]Geneak nahieran aldatzea: non daude marra gorriak?[:]

DNA mozteko eta itsasteko gaitasuna eskuratu genuenetik, gaitasun horiek gaixotasun genetikoak konpontzeko erabiltzea izan da gure nahia. Saiakerak egin ziren, “terapia genetiko” izenez ezagutzen direnak, baina emaitzak ez ziren itxarotakoak […]
Elhuyar

[:eu]Aleazio baten superelastikotasuna frogatu dute dimentsio nanometrikoetan[:]

Material superelastikoak gai dira % 10 deformatu eta atzera jatorrizko itxura hartzeko. Ezaugarri hori ezaguna da eskala makroskopikoan; orain, kobre-aluminio-nikel aleazio bateko gailu oso txikiak ere ezaugarri izan dezaketela frogatu […]