Elhuyar
-
[:es]Zementuaren ingurumen-inpaktua aztergai[:]
Zementua eta hormigoia dira gizakiok munduan gehientsuen erabiltzen ditugun material artifizialak. Hala, horiek sortzeak zer nolako ingurumen-inpaktua duen aztertu du Nature aldizkariak argitaratutako berrikuspen batek. Metal astunak atmosferara igorri eta […]
-
[:es]Kanabinoideek glukosaren metabolismoan duten eraginaren ondorioz, apaldu egiten dute elkarrekintza soziala [:]
Astrozitoek odol-emaritik glukosa hartzen dute, garunari energia emateko. Aldi berean, astrozitoak neuronen kontrolpean daude, neurotransmisoreen bidez. Kontrol horretan, beste elementu batzuk ere eragiten dute; adibidez, astrozitoen hartzaileetako batzuk (1. motako […]
-
[:es]Goitik begira Lurrari[:]
“Sateliteek eskaintzen duten ikuspegi global eta sinoptikoak txunditurik utzi ninduen, orain 20 bat urte”, dio Iban Ameztoy Aramendik (Zarautz, 1980). “Ordutik, teknologia honek eskaintzen dituen aukeren inguruan nabil, gizartearentzako balio […]
-
[:es]Irrati-telemetria: okil gibelnabarren sekretuak erakutsi dituen iraultza [:]
“Trrrrrrrr. Trrrrrrrrr”. Egun-argitzea, Nafarroako oihan trinko batean. Laino artean, okil gibelnabarra ari da pago-adar batean “danborra joz” bere lurraldea hori dela aldarrikatzen. Bat-batean, hegan abiatu, eta basoak irentsi du. Nora […]
-
[:es]Eltxoek zabaldutako gaitzek Afrikan izango duten ibilbidea aurreikusi dute[:]
Tenperaturen gorakadaren arabera hedatuko dira Sahara azpiko Afrikan eltxoek transmititzen dituzten gaitzak, Lancet Planetary Health aldizkarian argitaratutako ikerketa batean argitu dutenez. Oro har, klima aldaketaren ondorioz, malariak behera joko du, […]
-
[:es]Ilargiaren historia geologikoan sakondu du Yutu 2 ibilgailuak[:]
Ilargiaren hego poloan kokatutako Aitken arroa da satelitean dagoen talka-arrorik sakonena, eta bertako geologia ikertzeko arras gune aproposa da. Txinako Espazio Administrazio Nazionalak (CNSA) hara bidali zituen Chang’e 4 espazio-ontzia […]
-
[:es]Klitoria mitoaren gainetik[:]
Ezaguna da ariketa: eskatu jendeari giza genital maskulinoak eta femeninoak marraztu ditzan, eta ikusi emaitza. Berdin da eskolako zein unibertsitateko ikasleekin egin, sexu bateko zein besteko helduekin, emaitza beti da […]
-
[:es]Botikarik gabe GIB birusa kontrolpean edukitzeko gai direnen afera argitu dute[:]
Giza Immunoeskasiaren Birusa (GIB) eduki arren, gaitza kontrolpean mantentzeko gai diren lagunen kasua argitzea lortu du ikertzaile-talde batek. Nature aldizkarian argitaratutako ikerketa batean azaldu dute fenomenoaren atzean dagoen arrazoia.
-
[:es]Fotosintesia imitatuz, erregaia sortzeko gai den gailua asmatu dute[:]
Eguzki-argia, karbono dioxidoa eta ura erregai bihurtzeko gai den gailua aurkeztu du Cambridgeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) ikertzaile-talde batek. Nature Energy aldizkarian argitaratutako artikulu batean diotenez, hasierako osagai horiekin oxigeno eta […]