Elhuyar

Elhuyar

[:es]Litio-ioizko bateriak birziklatzeko metodo jasangarriagoa garatu dute[:]

Kaliforniako Unibertsitateko nanoingeniariek litio-ioizko bateriak birziklatzeko metodo merkea eta eraginkorra garatu dute. Batez ere, burdin-litio fosfatoaz (LiFePO4 ) sortutako katodoak birziklatzeko da eraginkorra. Bateria horiek kobaltoa edo nikela erabiltzen duten […]
Elhuyar

[:es]Elikadura-ohiturak aldatzea beharrezkoa da Parisko Akordioko helburuak lortzeko[:]

Erregai fosilen CO2-igorpenak bat-batean eta guztiz etengo balira ere, ezingo litzateke lortu Parisko Akordioan ezarritako 1,5 ºC edo 2 ºC-ko helburua. Egungo elikadura-sistema globalak ezinezkoa egingo luke. Ondorio horretara iritsi […]
Elhuyar

[:es]Zerk bultzatu zuen dikromatismoaren sorrera eboluzioan?[:]

Animalia-espezie askotako arrak eta emeak dimorfikoak izaten dira; desberdinak dira itxuran zein funtzionamenduan (oinarrizko funtzio metabolikoetan, immunitate-sisteman, portaeran…). Hegazti eta tximeleten dikromatismoa da dimorfismo deigarrienetako bat, non kolore desberdinak dituzten […]
Elhuyar

[:es]Material magnetiko topologiko berriak aurkitzeko metodo bat diseinatu dute[:]

Kimika kuantiko topologikoan egin den urrats garrantzitsu baten berri eman du Nature aldizkariak. Material magnetiko topologiko berriak identifikatzeko metodo bat diseinatu dute, eta dagoeneko 100 isolatzaile eta erdieroale magnetiko topologiko […]
Elhuyar

[:es] Duela 27.000 urteko artisten harreman-sareak azaleratu dituzte[:]

Aitzbitarteko haitzuloetan (Errenteria, Gipuzkoa) 2016an aurkitutako grabatu batzuk Europako beste 17 kobazuloetako grabatuekin alderatu dituzte, eta ondorioztatu dute grabatuak egiteko moduak eta haien banaketak bat egiten dutela orain dela 27.000 […]
Elhuyar

[:es]Fukushimako istripuko erradioisotopoak sistema lurtarretan nola zabaldu diren aztertu dute[:]

Japoniako gobernuak Fukushimako tona bat ur erradioaktibo ozeanora jaurtiko duela iragarri eta egun gutxira, Nature Reviews Earth & Environment aldizkariak istripuan zabaldutako erradioisotopoen monitorizazio luze batek utzitako emaitzak argitaratu ditu.
Elhuyar

[:es]SARS-CoV-2aren transmisio-bideak, gero eta ezagunagoak[:]

Izurriaren hedapena ulertzeko, ezinbestekoa da SARS-CoV-2aren transmisioa ezagutzea. Ikerketa zientifiko ugari argitaratu dira horri buruz, eta, Science aldizkarian argitaratutako artikulu batean azaldu dutenez, eztabaida bizia sortu da zenbait alderdiren gainean: […]
Elhuyar

[:es]Exergia: eraikinetan energia-efizientzia sustatzeko tresna[:]

Zein da pisutsuago 1 kg lasto edo 1 kg burdina? Askok badakite erantzuna: pisu-unitatea kg-a bada, berdin pisatuko dute. Antzeko galderarekin gatozkizue: energia-unitatea kWh bada, non dago energia gehiago 1 […]
Elhuyar

[:es]Bi egarri-motak modu desberdinean kudeatzen ditu garunak[:]

Ugaztunentzat likidoak edatea berezko portaera da, baina bi egarri-mota ase behar izaten dituzte: bata, egarri osmotikoa da, odoleko gatz mineralen kontzentrazio handiak eragiten duena, eta ur hutsa edanda asetzen dena: […]