Elhuyar

Elhuyar

[:es]Distopia genetikoak: hain hurbil, hain urrun[:]

Distopiak genero literario bat dira, non etorkizuna kezkaz irudikatzen zaigun. Gizarte eta teknologiari buruz hausnartzeko aitzakia bat besterik ez da ariketa hori, une jakin bateko aurkikuntzek edota haien erabilerek nora […]
Elhuyar

[:es]Zientzian genero-berdintasuna lortzeko zailtasunak identifikatu dituzte[:]

Zergatik irauten du emakume eta gizon zientzialarien arteko aldeak, eragileak ondo ikertuta eta dokumentatuta badaude, eta gaitsespen zabala badute? Galdera horri erantzuten saiatu dira Australia, Herbehereak eta Estatu Batuetako hiru […]
Elhuyar

[:es]Dietak: boladak baino gehiago, frogak[:]

Gero eta argiago dago dietak osasunean eragin handia duela. Eta gero eta argiago dago gure gizartean oso ohikoak diren gaitz askok lotura zuzena dutela dietarekin. Ezinbestekoa da, beraz, dieta osasungarri […]
Elhuyar

[:es]Atleta emakumezkoen testosterona-maila mugatzeak ez du oinarri zientifikorik[:]

Emakumezkoen lehiaketetan parte hartzeko testosterona-maila mugatzea erabaki zuen iaz Atletismoko Federazioen Nazioarteko Elkarteak (IAAF). Arauaren arabera, gehienez ere 5 nmol/l-ko kontzentrazioa izan dezakete parte-hartzaileek odolean. Neurri horrek kritika asko eragin […]
Elhuyar

[:es]Karen Uhlenbeck matematikariak jaso du 2019ko Abel Saria[:]

Karen Uhlenbeck matematikari estatubatuarrak “ekuazio diferentzial partzial geometrikoetan egindako ikerketak” saritu ditu 2019ko Abel Sariak; hala nola, gaugeren teorian eta sistema integragarrietan egindako ekarpenak, Norvegiako Zientzia eta Letren Akademiak adierazi […]
Elhuyar

[:es]Edizio genetiko heredagarriak klinikan ez erabiltzeko nazioarteko akordio bat eskatu dute adituek[:]

Edizio genetiko heredagarriak klinikan ez erabiltzeko akordioa eskatu dute zazpi herrialdetako adituek. Sinatzaileen artean daude CRISPR edizio-teknika garatu zuten Emmanuelle Charpentier eta Feng Zhang; eta AEBko NIH Osasun Institutuak ere […]
Elhuyar

[:es]Fukushima, normaltasunetik urruti[:]

Zortzi urte igaro dira lurrikara batek lehenik, eta tsunamiek ondoren, Daiichi zentral nuklearra suntsitu eta hondamendi nuklearra gertatu zenetik. Larrialdiko eta epe luzeko neurriak hartu zituzten, baina oraindik nabarmenak dira […]
Elhuyar

[:es]Weba birdeszentralizatzen[:]

Birdeszentralizatzea. A ze hitz konplexua! Nire burua defendatzeko esango dut Xuxenek onartzen duela. Baina zer esan nahi du weba birdeszentralizatzeak? Jatorrian, informatzeko eta komunikatzeko tresna edo baliabide deszentralizatua zen weba; […]
Elhuyar

[:es]Hezur-muineko transplantea eginez hiesa senda daitekeela berretsi dute[:]

Bigarren aldiz, hiesa zuen paziente bat sendatzea lortu dute. Hezur-muineko transplantea egin zioten, Hodgkinsen linfoma ere bazuelako eta bizirauteko beharrezkoa zuelako. Bide batez, ordea, GIB birusarekiko erresistentea den pertsona baten […]