Elhuyar
-
[:es]3D inprimagailuez organo funtzionalak sortzeko baskularizazioa lortu dute[:]
Bioingeniariek muga handi bat topatu izan dute 3D inprimagailuez giza organo funtzionalak sortzeko lasterketan: ez dute lortzen organoak oxigenoz eta elikagaiez hornituko dituen odol-hodien sarea sortzea, eta organoak endekatu egiten […]
-
[:es]Denisovatik kanpoko lehen denisovartzat jo dute Tibeteko lautadan aurkitutako fosil bat[:]
Tibeteko lautadan 3.280 metroko garaiaeran topatutako masailezur bat Denisova haitzulotik kanpo topatutako lehen denisovarra dela ondorioztatu dute ikertzaileek. 160.000 urte ditu, eta, haren bidez, baieztatu dute hango biztanleak gizaki modernoa […]
-
[:es]Botiken eta eguzki-iragazkien arrastoak, arrainetan[:]
Haizea Ziarrusta Intxaurtza EHUko ikertzaileak frogatu duenez, amitriptilina antidepresiboa, ziprofloxazin antibiotikoa eta oxibentzona ultramore-iragazkia arrainetan metatzen dira. Horrez gain, kutsatzaile horiek arrainen plasman, burmuinean eta gibelean albo-ondorioak eragiten dituztela ohartarazi […]
-
[:es]Zulo beltz baten lehen irudia erakutsi du EHT teleskopioak[:]
Nola atera argazki bat, definizioz hautemanezina denari? Hau da zulo beltzaren definizioa, Elhuyar ZTH Hiztegi Berrian: bertatik ez materiari ez argiari irteten ez uzteko adinako eremu grabitatorioa sortzen duen gorputza. […]
-
[:es]Migrainarekin lotutako proteina batek emeei soilik eragiten die saguetan[:]
Migrainarekin lotutako proteina batek sagu emeei mina eragiten die, baina arrei ez, Texasko Unibertsitatean egin duten ikerketa baten arabera. Horrek lagun dezake ulertzen zergatik emakumeek gizonek baino hiru aldiz migraina […]
-
[:es]Artikoan, klimaren bilakaeraren uberan[:]
Gaur egun gertatzen ari den klima-aldaketa ulertzeko, ezinbestekoa da iraganeko klimaren datuak izatea. Naima El Bani Altuna ikertzaileak gogorarazi duenez, baina, neurketa instrumentalak azken ehun urte ingurukoak dira, eta hori, […]
-
[:es]Distopia genetikoak: hain hurbil, hain urrun[:]
Distopiak genero literario bat dira, non etorkizuna kezkaz irudikatzen zaigun. Gizarte eta teknologiari buruz hausnartzeko aitzakia bat besterik ez da ariketa hori, une jakin bateko aurkikuntzek edota haien erabilerek nora […]
-
[:es]Zientzian genero-berdintasuna lortzeko zailtasunak identifikatu dituzte[:]
Zergatik irauten du emakume eta gizon zientzialarien arteko aldeak, eragileak ondo ikertuta eta dokumentatuta badaude, eta gaitsespen zabala badute? Galdera horri erantzuten saiatu dira Australia, Herbehereak eta Estatu Batuetako hiru […]
-
[:es]Dietak: boladak baino gehiago, frogak[:]
Gero eta argiago dago dietak osasunean eragin handia duela. Eta gero eta argiago dago gure gizartean oso ohikoak diren gaitz askok lotura zuzena dutela dietarekin. Ezinbestekoa da, beraz, dieta osasungarri […]