Elhuyar

Elhuyar

[:es]Haragia jatearen eta klimaren arteko erlazioa aztergai[:]

Berotze globalari galga jartzeko neurrien artean, haragia jateari uztea proposatu dute aditu batzuek; bereziki, hausnarkariena (txahalak, arkumeak, antxumeak…). Izan ere, digestioaren ondorioz, abere horiek metano asko askatzen dute atmosferara, eta […]
Elhuyar

[:es]Ilargiaren alde ezkutuaren egitura azaleratu dute[:]

Zientzialari talde batek hiru geruza bereizi ditu Ilargiaren alde ezkutuan dagoen Von Karman kraterraren azpian. Geruza horien analisia Science Advances aldizkarian aurkeztu dute, CNSA Txinako Espazio Administrazio Nazionalaren Yutu-2 robotak […]
Elhuyar

[:es]Koronabirusak eragindako larrialdiaren hitz gakoak[:]

Wuhanen (Txinan) hasi eta dagoeneko nazioartean zabaldu den koronabirus-infekzioak, galdera ugari ez ezik, informazio-uholde bat ere sortu du. Kalitatezko komunikazioarekin batera, nahasteak, gaizki-ulertuak eta albiste faltsuak ere zabaldu dira, ordea. […]
Elhuyar

[:es]Tobako erupzioaren eragina gizakietan uste baino arinagoa izan zen[:]

Azken bi milioi urtean izandako erupzio handienetakoa gertatu zen duela 74.000 urte inguru Sumatra uhartean (Indonesia), Toba sumendiak eztanda egin zuenean. Hain izan zen handia ezen proposatu baita sei eta […]
Elhuyar

[:es]Aurora-eztandak, exoplanetak bilatzeko estrategia berria[:]

Jupiterren Io ilargiak astronomoak inspiratu ditu, eta urrutiko exoplanetak bilatzeko modu berri bat sortu dute. Jupiterrek etengabe izaten ditu aurorak bere poloetan, baina Iok gertu orbitatzen duenean, planetaren eremu magnetikoan […]
Elhuyar

[:es]Materiaren eta antimateriaren arteko simetria berretsi dute[:]

Teorian aurreikusita zegoen antihidrogenoaren propietate fisiko bat doitasun handiz neurtzea lortu dute CERNeko zientzialariek, eta ikusi dute propietate hori ohiko hidrogenoaren parekoa dela. Horrek materiaren eta antimateriaren arteko simetriak agerian […]
Elhuyar

[:es]Berdeguneetatik hurbil bizitzeak menopausia atzeratzen du[:]

uropako bederatzi herrialdetan (tartean, Frantzia eta Espainia) egindako azterketa batek erakutsi duenez, berdeguneetatik hurre bizi diren emakumeek urrun bizi direnak baino 1,4 urte geroago izaten dute menopausia (batez beste, 51,7 […]
Elhuyar

[:es]Sexuaren arabera aldatzen dira testosteronari lotutako arriskuak [:]

Orain artean testosterona hormonaren mailaren eta zenbait gaixotasunen arteko lotura aztertzen duen ikerketarik handienaren emaitzak aurkeztu dituzte, eta sexuaren araberako alde nabarmenak azaleratu dituzte. Datuen arabera, testosterona-maila altua izateak bularreko […]
Elhuyar

[:es]Industria-iraultzaren hastapenetatik metatu ziren poluitzaileak Himalaiako glaziarretan [:]

Industria-iraultzaren ezaugarri nagusietakoa energia-kontsumoa izan zen: ikatza izan zen aldaketa bultzatu zuen erregaia. Orain frogatu dutenez, errekuntza haren aztarnak iraultzaren hasieratik bertatik metatu ziren Himalaiako goi-glaziarretan.