Elhuyar

Elhuyar

[:es]Ugaltzeko gai diren lehen biobotak sortu dituzte[:]

Duela urtebete, bi ikertzaile estatubatuarrek robot biologikoak edo biobotak aurkeztu zituzten. Igel baten zeluletatik abiatuta, eta algoritmo ebolutibo bat erabilita, milimetro bateko egitura biologikoak sortu zituzten, funtzio jakin batzuk egiteko […]
Elhuyar

[:es]Giza eboluzioa berridazten[:]

Giza eboluzioa modu zirraragarrian kontatu digute: mamut handien ehiza, garunaren garapena, Afrikatik mundu osora zabaltzea… Baina apenas daude emakumeak kontakizun horretan. Ustez gure espeziearen garapenerako gakoak izan diren asmakizunak gizonezkoei […]
Elhuyar

[:es]Rudolf Virchow: medikuntza gizartearentzat[:]

Hogeita zazpi urte zituen Silesia Garaira joan zenean. Han ikusi zuenak bizitza osorako markatu zuen. Berlingo bere laborategitik 500 km-ra, herrikideak hiltzen ikusi zituen, tifusak jota, eta gosez. Gobernuak eskatuta […]
Elhuyar

[:es]Mikroskopioa artearen sorleku[:]

Haritz baten hostoetako egitura mikroskopikoek irabazi dute aurtengo Nikon Small World argazki-lehiaketa. Hain zuzen, zuhaitzaren bizitza posible egiten duten hiru oinarrizko egitura ikusten dira: zuriz, trikomak, hostoari muturreko hotzetik eta […]
Elhuyar

[:es]Eurasiako orain arteko bitxi apaindurik zaharrena aurkitu dute [:]

Mamut-letaginez egindako zintzilikari apaindu bat da orain arte aurkitu den Eurasiako bitxirik zaharrena. Stajnia kobazuloan aurkitu zuten (Polonia), 2010ean, zaldi-hezurrez egindako tresna batekin batera, eta, erradiokarbonoaren datazio zuzenaren bidez, 42.000-37.000 […]
Elhuyar

[:es]Origamia eta kirigamia, materialei ezaugarri bereziak emateko[:]

Origamia eta kirigamia Japoniako arte-diziplinak inspiraziotzat hartuta, materialei ezaugarri mekaniko bereziak ematea lortu dute AEBko eta Txinako ikertzaile batzuek. Applied Physics Reviews aldizkarian argitaratu duten artikuluaren arabera, 2D materialak 3D […]
Elhuyar

[:es]Ozeano Garbiaren Manifestua plazaratu du nazioarteko talde batek[:]

COP26 klima-larrialdiari buruzko gailurra igaro berritan, Nazioarteko aditu-talde batek Ozeano Garbiaren Manifestua kaleratu du, Nazio Batuek ozeanoen arloan 2030erako jarritako helburuei bultzada bat emateko asmoz. Gaurtik azaroaren 19ra bitartean egingo […]
Elhuyar

[:es]Garraioa deskarbonizatzea zailtzen duten arrazoiak nabarmendu dituzte[:]

COP26 klimaren gailurrean eztabaidatu ziren gaietako bat garraioa izan da, hura baita isurien % 21aren jatorria. Hala, hainbat irtenbide proposatu dira garraioari lotutako isuriak gutxitzeko. Oxford Unibertsitateko Garraioa, energia eta […]
Elhuyar

[:es]Dibertsitatearen eta inklusioaren aldeko urratsak ematen hasi dira zientzian[:]

Azken aldian, mugimendua sumatzen da zientzia-sistemaren barruan. Gero eta gehiago dira zientzia-sisteman egiturazko arrazakeria eta bazterketak salatzen dituzten ahotsak, eta, azkenean, inklusioaren aldeko urrats txikiak ematen hasi dira. Aurrekoan, esaterako, […]