Elhuyar
-
[:es]Kokainaren gorakada nabarmena Europako hondakin-uretan[:]
Europa osoko hondakin-uretako analisiak agerian utzi du kokainaren kontsumoa nabarmen hazi dela 2011-2017 artean, eta hori bera dela Europako hegoaldeko eta mendebaldeko droga nagusia. Aldiz, ekialdeko herrialdeetan metanfetamina da kontsumituena.
-
[:es]Ekaitz-sistema konplexuak behatu dituzte Saturnon[:]
Saturnoko hainbat ekaitz polar aztertu ditu EHUko planetologiako lantaldeak, Agustín Sánchez Lavega irakasleak zuzenduta. 2018an gertatu ziren ekaitz handiak dira, iraupen luzekoak. Haiei egindako jarraipenaren emaitzak argitaratu dituzte Nature Astronomy […]
-
[:es]Exoplaneta batzuek Lurraren antzeko geokimika dute[:]
Exoplaneta batzuek Lurraren eta Marteren antzeko propietate geokimikoak dituztela ondorioztatu dute, Science aldizkarian argitaratu duten ikerketa batean.
-
[:es]Bilgarrietarako material erabat birziklagarria garatu dute EHUn[:]
EHUko eta Coloradoko Estatu Unibertsitateko (AEB) ikertzaileek plastiko-mota erabat birziklagarri eta berri bat garatu dute, plastiko bilgarrien egungo ordezkoak baino hobea dena eta plastikoaren ekonomia zirkularra bultzatzen duena.
-
[:es]Hogei ilargi gehiago aurkitu dituzte Saturnoren inguruan[:]
Subaru teleskopioaren bitartez (Mauna Kea, Hawaii), orain arte ezagutzen ez ziren beste hogei ilargi aurkitu dituzte Saturnoren inguruan. Horri esker, Saturno bilakatu da ilargi gehien dituen eguzki-sistemako planeta. Orain arte, […]
-
[:es]Animalia basatien salerosketa uste zena baino handiagoa da[:]
Azken kalkuluek agerian utzi dutenez, munduko ugaztunen bost espezietik ia bat saldu eta eros daiteke bizitza basatiaren merkatuan. Alegia, orain arte uste zena baino % 40-60 handiagoa da salerosketaren dimentsioa.
-
[:es]19 mila milioi argi-urtera dagoen protokumulu baten sorrera argitu dute [:]
4C+23.56 izeneko irrati-galaxiaren inguruan dagoen protokumulua aztertu du nazioarteko talde batek, eta, besteak beste, protokumuluaren masa 32 bilioi eguzki-masa ingurukoa dela ondorioztatu dute. Gaur egunetara eboluzionatuz gero, kalkulatu dute 100 […]
-
[:es]Gizakiak eboluzioan galdutako muskuluak enbrioietan ikusi dituzte[:]
Beste ugaztun batzuek bai, baina pertsonok ez ditugun muskulu batzuk giza enbrioietan garatu eta gero desagertu egiten direla aurkitu dute. Aurkikuntza horrek gorputz-adarren eboluzioa hobeto ezagutzen lagunduko du, baita gorputz-adarretako […]
-
[:es]Nerabezaroaren zientzia[:]
Nerabezaroa ez da haurtzarotik helduarora igarotze hutsa; prozesu bat da, eta berariazko ezaugarriak ditu. Bizitzaren aro hori aztertu dute Juan Ignacio Pérez Iglesias Fisiologiako katedradunak eta Naiara Ozamiz Etxebarria Psikologiako […]