Elhuyar
-
![[:es]Palma-olioa ekoizteak gero eta kalte handiagoa eragiten du ingurumenean[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2020/01/palma-malaysia_article_big.jpg)
[:es]Palma-olioa ekoizteak gero eta kalte handiagoa eragiten du ingurumenean[:]
Ikerketa berri baten arabera, baso zingiratsuetan palma-olioa ekoizteko lurra prestatzeak eta palmondo gazteak hazteak landaketa helduek baino kalte askoz handiagoa eragiten diote ingurumenari, isurtzen diren berotegi-efektuko gasak bikoizteraino. Nature Communications […]
-
![[:es]Antartikako Penintsula epe laburrean inbaditu dezaketen espezieak identifikatu dituzte[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2020/01/200114-MUSSELS.jpg)
[:es]Antartikako Penintsula epe laburrean inbaditu dezaketen espezieak identifikatu dituzte[:]
Ikerketa batek datozen hamar urteotan Antatikako Penintsula inbaditzeko arrisku handiena ekarriko duten munduko animali eta landare-espezieak identifikatu ditu. Ikertzaileen arabera, hamairu espezie dira arrisku handiena sortzen dutenak: tartean, hainbat muskuilu […]
-
![[:es]Thomas Midgley: berunezko aurkikuntzak[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2020/01/1_thomas_midgley_optjpeg_display_home.jpg)
[:es]Thomas Midgley: berunezko aurkikuntzak[:]
1924ko urriaren 23an, osteguna, Ernest Oelgertek lankideei esan zien norbait jarraika zebilkiola. Ostiralean, lantegian zehar korrika ikusi zuten, “hiru batera datozkit gainera!” oihuka. Ospitalera eraman zuten. Hurrengo egunean hil zen. […]
-
![[:es]Adimen artifiziala jokoan[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2020/01/Sdecoret-Shutterstock_article_big.jpg)
[:es]Adimen artifiziala jokoan[:]
Adimen artifiziala erronka teknologiko handia da gizakiontzat: gure gaitasunak dituzten makinak sortzea. Gurekin komunika daitezkeen eta, datu-kantitate izugarriak prozesatuta, beren kabuz ikasi eta erabakiak har ditzaketen makinak. Oraindik baten batek […]
-
![[:es]Mintzik gabeko organuluak[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2020/01/1-Irudia_zuz_article_big.png)
[:es]Mintzik gabeko organuluak[:]
Zelulek hainbat mekanismo dituzte ingurunean gertatzen diren aldaketei berehala erantzuteko. Mekanismo horietako bat da mintz gabeko organuluek plastikotasun altua izatea. Mintz gabeko organuluak duela gutxi ezagutu dira, eta litekeena da […]
-
![[:es]Neandertalenak direnak (eta ez direnak), Axlorren[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2020/01/Parietal_article_big.jpg)
[:es]Neandertalenak direnak (eta ez direnak), Axlorren[:]
Jose Migel Barandiaran Aierbek Axlor haitzuloan (Dima, Bizkaia) 1967-1974an egindako indusketaren aztarna paleontologikoak berraztertu ditu EHUk zuzendutako ikertzaile-talde batek, eta han bizi izan ziren neandertalei buruzko informazio berria argitaratu du.
-

Homo erectus espeziea duela 117.000 urtera arte bizi izan zen
Orain arte, misterio bat zen Ngandongeko aztarnategian (Java, Indonesia) duela ia 90 urte aurkitutako fosil batzuen adina. Orain, beste metodo batzuekin batera luminiszentzia eta espin erresonantzia baliatuta, 117.000-108.000 urte dituztela […]
-
![[:es]Gaurko zein desagertutako espezieen bizi-itxaropena kalkulatzeko metodo bat garatu dute[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2019/12/DNA-clock_display_home.png)
[:es]Gaurko zein desagertutako espezieen bizi-itxaropena kalkulatzeko metodo bat garatu dute[:]
Genoma aztertuta, gizakion berezko bizi-itxaropena 38 urtekoa dela kalkulatu dute CSIRO Australiako ikerketa-zentroko ikertzaileek. Metodo horren arabera, neandertalek eta denisovarrek ere gizaki modernoaren antzeko bizi-luzera zuten: 37,8 urte.
-
![[:es]Gure planeta zianobakterioei esker oxigenatu zen[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2019/12/Earth-Erde.jpg)
[:es]Gure planeta zianobakterioei esker oxigenatu zen[:]
Planetaren oxigenazioa gakoa izan zen ezagutzen dugun bizia bere baitan har zezan Lurrak. Ezinbestekoa izan zen animaliak sor zitezen, esaterako. Baina ez dago argi nola eman zen oxigenazio-prozesua bera. Science […]
