Elhuyar

Elhuyar

[:es]Materia ilunaren barrenak arakatuz[:]

Gaur egun, unibertsoa osatzen duten osagaien % 5 besterik ez da ezagutzen, materia arrunta deritzona. Unibertsoaren osagai misteriotsuen % 27 materia da eta beste % 68, berriz, energia; osagai horiei […]
Elhuyar

[:es]Autoak dira ozeanoetara iristen diren mikroplastikoen herenaren jatorria[:]

Autoek urtero milaka tona mikroplastiko isurtzen dituzte atmosferara. Tamainaren arabera, horietako batzuk sortu diren herrialdeetan geratzen dira, baina beste batzuk, haizeak eramanda, ozeanoetan erortzen dira, eta Artikora ere iristen dira.
Elhuyar

[:es]X kromosomaren sekuentzia osoa lortu dute[:]

Giza genoma ikertzen duen NHGRI erakundeko zientzialariek giza kromosoma baten sekuentzia osoa eskuratu dute. Zehaztasun handiko sekuentziazio honek X kromosoman dauden base guztiak kontuan hartzen ditu, alderik alde. Nature aldizkarian […]
Elhuyar

[:es]Garunaren zahartzearen kontra ariketa fisikoak dakartzan onuren gakoa proteina batean egon liteke[:]

Orain arte gutxi ikertu izan den proteina hepatiko batean egon daiteke garunaren zahartzearen kontra ariketa fisikoak dakartzan onuren gakoa, Science aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera: arratoietan egindako probetan oinarritua, ikertzaile […]
Elhuyar

[:es]Errepideek hegaztien bioaniztasunean duten eraginaz ohartarazi dute[:]

Erresuma Batuko errepide-sareak hegaztien bioaniztasunean nola eragiten duen zenbatetsi du ikertzaile-talde batek. Nature Communications aldizkarian argitaratutako ikerketa batean azaldu dutenez, herrialde horretako errepideen inguruan bereziki ohikoak diren hegazti-espezieak biltzen dira. […]
Elhuyar

[:es]Urpean zeuden arkeologia-aztarnategiak azaleratu dituzte Australian[:]

Aurrenekoz, kultura aborigenei lotutako arkeologia-aztarnategiak azaleratu dituzte Australiako uretan. Uhartearen iparraldean egin dute aurkikuntza, Murujuga eskualdeko kostaren aurrean.
Elhuyar

[:es]Nanopartikula metaliko kiralak egiteko teknika bat garatu dute CIC biomaGUNEn[:]

Urrezko nanopartikula kiralak sortu dituzte CIC biomaGUNEn, nanozilindroen gainean urre-atomoak jalkiz. Metodoa sinplea da, beste metal batzuekin ere erabil daiteke, eta, ikertzaileek azpimarratu dutenez, ezin konta ahala aplikazio-aukera zabaltzen ditu, […]
Elhuyar

[:es]Izar masibo baten desagerpenak astrofisikarien arreta piztu du [:]

Galaxia nano batean dagoen izar masibo ezegonkor bat desagertu dela konturatu dira Europako Behatoki Australeko (ESO) astrofisikariak, eta horrek orain arte ezagutzen ez den fenomeno baten adierazle izan daitekeen susmoa […]
Elhuyar

[:es]Hazkunde ekonomikoa jarri dute ingurumen-arazoen abiapuntuan[:]

Gehiegizko kontsumoa eta kapitalismoan oinarritutako aberastasuna dira ingurumen-arazoak abiatzen dituzten faktore nagusiak, ikertzaile-talde batek Nature Communications aldizkarian argitaratutako berrikuspen-artikulu baten arabera.