Elhuyar
-
![[:es]Negazionismoa: pandemia berria?[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/ostrich-5956970_1280-1_article_big.jpg)
[:es]Negazionismoa: pandemia berria?[:]
Ezaguna den moduan, pandemiak berak duen adinako presentzia irabazi du egun beste gertakari batek: negazionismoak, hain zuzen. Birusaren transmisioak gora egiten duen heinean, koronabirusaren existentzia edota larritasuna zalantzan ipinarazten dituzten […]
-
![[:es]Neutrinoak: antimateriaren sekretuak argitzen[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/emc2_optjpeg_article_big.jpg)
[:es]Neutrinoak: antimateriaren sekretuak argitzen[:]
Noiz eta nola sortu zen gure unibertsoa? Zergatik dago materiaz beteta? Gizateriak betidanik hausnartutako galderak dira horiek. Eta, harrigarria badirudi ere, zientzia galdera horiei erantzuten hasi den unean bizi gara. […]
-
![[:es]Begi guztiak James Webb teleskopioan jarrita[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/james_webb_article_big.jpg)
[:es]Begi guztiak James Webb teleskopioan jarrita[:]
25 urteko garapenaren ondotik, eta hasierako aurrekontua 20 aldiz bidekartuta, James Webb espazio-teleskopioa (JWST) prest dago espazioratzeko. Itxaropen handiak daude jarriak harengan; hain zuzen, sortu ziren lehen izarrak eta galaxiak […]
-
![[:es]2021eko albiste zientifiko-teknologiko esanguratsuenen zerrenda[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/women-scientists-diagram_article_big.jpg)
[:es]2021eko albiste zientifiko-teknologiko esanguratsuenen zerrenda[:]
Urte-amaieran, ohikoa izaten da atzera begira jarri eta nabarmendutako gertakariak biltzea, eta zientzia-aldizkariek ere halaxe egiten dute. Zerrenda zabalduenetako bat Science aldizkariarena izaten da, eta, hain justu, aurtengo zerrendaren lehen […]
-
![[:es]Ugaltzeko gai diren lehen biobotak sortu dituzte[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/Crean-los-primeros-robots-vivos-que-se-replican-de-manera-espontanea_article_big.jpg)
[:es]Ugaltzeko gai diren lehen biobotak sortu dituzte[:]
Duela urtebete, bi ikertzaile estatubatuarrek robot biologikoak edo biobotak aurkeztu zituzten. Igel baten zeluletatik abiatuta, eta algoritmo ebolutibo bat erabilita, milimetro bateko egitura biologikoak sortu zituzten, funtzio jakin batzuk egiteko […]
-
![[:es]Giza eboluzioa berridazten[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/3a-uzta-jasotzen_optjpeg_article_big.jpg)
[:es]Giza eboluzioa berridazten[:]
Giza eboluzioa modu zirraragarrian kontatu digute: mamut handien ehiza, garunaren garapena, Afrikatik mundu osora zabaltzea… Baina apenas daude emakumeak kontakizun horretan. Ustez gure espeziearen garapenerako gakoak izan diren asmakizunak gizonezkoei […]
-
![[:es]Rudolf Virchow: medikuntza gizartearentzat[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/1-344_rudolf_virchow_1_optjpeg_display_home-e1638534658450.jpg)
[:es]Rudolf Virchow: medikuntza gizartearentzat[:]
Hogeita zazpi urte zituen Silesia Garaira joan zenean. Han ikusi zuenak bizitza osorako markatu zuen. Berlingo bere laborategitik 500 km-ra, herrikideak hiltzen ikusi zituen, tifusak jota, eta gosez. Gobernuak eskatuta […]
-
![[:es]Mikroskopioa artearen sorleku[:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/12/mikroskopioa-artearen-sorleku-9_305_galeria.839767974.jpg)
[:es]Mikroskopioa artearen sorleku[:]
Haritz baten hostoetako egitura mikroskopikoek irabazi dute aurtengo Nikon Small World argazki-lehiaketa. Hain zuzen, zuhaitzaren bizitza posible egiten duten hiru oinarrizko egitura ikusten dira: zuriz, trikomak, hostoari muturreko hotzetik eta […]
-
![[:es]Eurasiako orain arteko bitxi apaindurik zaharrena aurkitu dute [:]](https://katedra.eus/app/uploads/2021/11/Stajnia-pendant_article_big.jpg)
[:es]Eurasiako orain arteko bitxi apaindurik zaharrena aurkitu dute [:]
Mamut-letaginez egindako zintzilikari apaindu bat da orain arte aurkitu den Eurasiako bitxirik zaharrena. Stajnia kobazuloan aurkitu zuten (Polonia), 2010ean, zaldi-hezurrez egindako tresna batekin batera, eta, erradiokarbonoaren datazio zuzenaren bidez, 42.000-37.000 […]