Elhuyar

Elhuyar

[:es]Elikadura osasungarriaren aldeko ikerketa[:]

Gizartean, gero eta ozenago entzuten da elikadura osasungarri, seguru eta jasangarriaren aldeko aldarria. Vaste Planak, esaterako, ezinbestekotzat jotzen du haragi gutxiago jatea, trantsizio ekologikorako zein giza osasuna zaintzeko. Herritarren ohiturak […]
Elhuyar

[:es]Izurdeen eta emakumeen klitoriak antzekoak dira, anatomikoki zein funtzionalki[:]

Izurdeen klitoria aztertuta, zientzialariek ondorioztatu dute emakumeenaren pareko funtzioak dituela, egitura anatomikoak oso antzekoak baitira. Gainera, portaeran ere antzekotasunak behatu dituztela baieztatu dute.
Elhuyar

[:es]Bada garaia makinek ere aintzat har dezaten giza dibertsitatea eta inklusioa[:]

Ikertzaileak ahalegin handia egiten ari dira makinek gizakiak erraz identifikatu eta haiekin komunikazio gero eta eraginkorragoa izan dezaten. Etengabe hobetzen ari dira interfazeak, baina, oraindik, gizakion dibertsitatea aintzat hartu gabe […]
Elhuyar

[:es]Musikaz gozatzeko ezgaitasuna: anhedonia musikala[:]

Musika entzutea, piezaren, unearen eta entzulearen arabera, izan daiteke hunkigarria, dantzagarria, gozagarria, mingarria, iradokitzailea… Gutxi batzuentzat, ordea, ez da ezer; ez die ezer eragiten. Ez sentipenik, ez emoziorik, ez erantzun […]
Elhuyar

[:es]Hizkuntzen larrialdia eta klimaren larrialdia, eskutik doazen bi krisialdi[:]

Munduko hizkuntza askok pairatzen duen arrisku-egoera eta biodibertsitatearen galera globala konparatu ditu Nature Ecology & Evolution aldizkariko ikerketa batek. Biodibertsitatearen larrialdia nahikoa kritikoa bada, hizkuntzena are handiagoa dela salatu dute: […]
Elhuyar

[:es]Negazionismoa: pandemia berria?[:]

Ezaguna den moduan, pandemiak berak duen adinako presentzia irabazi du egun beste gertakari batek: negazionismoak, hain zuzen. Birusaren transmisioak gora egiten duen heinean, koronabirusaren existentzia edota larritasuna zalantzan ipinarazten dituzten […]
Elhuyar

[:es]Neutrinoak: antimateriaren sekretuak argitzen[:]

Noiz eta nola sortu zen gure unibertsoa? Zergatik dago materiaz beteta? Gizateriak betidanik hausnartutako galderak dira horiek. Eta, harrigarria badirudi ere, zientzia galdera horiei erantzuten hasi den unean bizi gara. […]
Elhuyar

[:es]Begi guztiak James Webb teleskopioan jarrita[:]

25 urteko garapenaren ondotik, eta hasierako aurrekontua 20 aldiz bidekartuta, James Webb espazio-teleskopioa (JWST) prest dago espazioratzeko. Itxaropen handiak daude jarriak harengan; hain zuzen, sortu ziren lehen izarrak eta galaxiak […]
Elhuyar

[:es]2021eko albiste zientifiko-teknologiko esanguratsuenen zerrenda[:]

Urte-amaieran, ohikoa izaten da atzera begira jarri eta nabarmendutako gertakariak biltzea, eta zientzia-aldizkariek ere halaxe egiten dute. Zerrenda zabalduenetako bat Science aldizkariarena izaten da, eta, hain justu, aurtengo zerrendaren lehen […]