Elhuyar
-
Homo erectus espeziea duela 117.000 urtera arte bizi izan zen
Orain arte, misterio bat zen Ngandongeko aztarnategian (Java, Indonesia) duela ia 90 urte aurkitutako fosil batzuen adina. Orain, beste metodo batzuekin batera luminiszentzia eta espin erresonantzia baliatuta, 117.000-108.000 urte dituztela […]
-
[:es]Gaurko zein desagertutako espezieen bizi-itxaropena kalkulatzeko metodo bat garatu dute[:]
Genoma aztertuta, gizakion berezko bizi-itxaropena 38 urtekoa dela kalkulatu dute CSIRO Australiako ikerketa-zentroko ikertzaileek. Metodo horren arabera, neandertalek eta denisovarrek ere gizaki modernoaren antzeko bizi-luzera zuten: 37,8 urte.
-
[:es]Gure planeta zianobakterioei esker oxigenatu zen[:]
Planetaren oxigenazioa gakoa izan zen ezagutzen dugun bizia bere baitan har zezan Lurrak. Ezinbestekoa izan zen animaliak sor zitezen, esaterako. Baina ez dago argi nola eman zen oxigenazio-prozesua bera. Science […]
-
[:es]Trantsizio energetikoan trabatuta[:]
Euskal Herrian, erregai fosilen menpeko ereduari estu lotuta jarraitzen dugu, eta berriztagarrietan, Europako beste herrialde batzuen oso atzetik goaz. Hori erakusten du, argi eta garbi, Gaindegiak egin duen azterketak. Areago, […]
-
[:es]CAR immunoterapia: ate bat itxaropenera [:]
Azken urte hauetan, bide berriak sortu dira orain arte tratamendurik ez zuten minbiziei aurre egiteko. Horien artean, CAR immunoterapia nabarmentzen da, oso azkar egin duelako ikerketatik aplikaziorako bidea, eta emaitza […]
-
[:es]Zelula amek ez, haiek eragiten duten erantzun immunologikoak hobetzen ditu bihotzak[:]
Kaltetutako bihotzetan zelula amak txertatzen direnean gertatzen den hobekuntza zelula horiek txertatzeak eragiten duen erantzun immunologikoagatik da, eta ez, uste zenez, zelula amek bihotzean zelula berriak sortzea eragiten dutelako. Ondorio […]
-
[:es]Infekzioetatik babesten duten mutazio berek beste gaitz batzuk izateko arriskua areagotzen dute[:]
Patogenoen eta gizakion immunitate-sistemaren arteko koeboluzioaren ondorioak aztertu dituzte Herbehereetako ikertzaileek, eta ikusi dute gaixotasun infekzioso batzuei aurre egiteko lagungarriak diren aldaera genetikoek areagotu egiten dutela hanturazko gaitz eta autoimmune […]
-
[:es]Adimen artifiziala diskriminatzailea izatea eragozteko sistema bat aurkeztu dute[:]
Datu historikoak erabiltzen dituzten adimen artifizialeko sistemek isuri diskriminatzaileak sortzeko arriskua dute. Hori saihesteko, teknika bat asmatu dute AEBetako eta Brasilgo unibertsitate batzuetako ikertzaileek.
-
[:es]Giza kantek ezaugarri berdinak dituzte munduko kultura guztietan[:]
Aspaldiko eztabaida da musika unibertsala ote den. Kultura guztietan egiten da musika, eta hizkuntza unibertsala dela ere esan izan da. Alabaina, aditu ugarik ukatu egiten dute ideia hori; haien arabera, […]