Elhuyar

Elhuyar

[:es]Asko gutxietsi da gizakiak itsasoan eragindako petrolio-isurien kutsadura[:]

Orain arteko estimazioek zioten itsasoko azalean dauden hidrokarburoen ia erdia itsas hondoko petrolio-biltegi naturaletatik iragazitakoa zela. Baina Nanjing Unibertsitateko (Txina) geologoek egindako ikerketaren arabera, % 6 baino ez da itsas […]
Elhuyar

[:es]Irtenbideak plastikoari[:]

Nazio Batuen Ingurumen Batzarrak plastikoaren kutsadura murrizteko neurriak hartzea erabaki zuen martxoaren hasieran: 175 herrialdetako ordezkariek 2024an juridikoki loteslea izango den nazioarteko akordioa sortzeko konpromisoa sinatu zuten. Baina, prestatuta al […]
Elhuyar

[:es]Mineralen eta metalen prezioa igotzeak kolokan jar dezake trantsizio energetikoa[:]

Azken hamarkadetan, behera egin dute energia berriztagarrien teknologien prezioek etengabe –eguzki-energia fotovoltaikoak eta bateriek, batez ere–, eta, neurri batean, trantsizio energetikoa errazten zuen horrek. Energiaren Nazioarteko Agentziak, ordea, bere kezka […]
Elhuyar

[:es]Europako hegaztien migrazioen online atlasa[:]

Europako Hegazti Migratzaileen Atlasa aurkeztu du Europako hegaztien eraztuntzeak koordinatzen dituen EURING erakundeak. Europan habia egiten duten 300 hegazti-espezieren migrazio-ibilbideak eta mugimenduak kontsulta daitezke online, migrationatlas.org webgunean.
Elhuyar

[:es]Ponpeia suntsitu zenean hildako pertsona baten genoma sekuentziatu dute[:]

Vesuvio sumendiaren erupzio erraldoiak 79. urtean Ponpeia suntsitu zuenean, milaka pertsona hil ziren, eroritako etxeek zapalduta edo sumendiaren errauts toxikoak ittota. Horietako askoren hezurrak harri bihurtuta mantendu dira gaur arte, […]
Elhuyar

[:es]Naturako material gehienek dute egoera topologiko bat, gutxienez[:]

Duela 40 urteko uste bat gezurtatu du DIPCk eta Princentongo Unibertsitateak zuzendutako ikerketa batek: material topologikoak bitxiak eta exotikoak direla, alegia. Hain zuzen, argitu dute naturako ia material guztiek daukatela […]
Elhuyar

[:es]Giza immunitate-zelulen atlasa sortu dute[:]

Giza genomaren sekuentziazioak balio handiko informazioa eman die zientzialariei, baina ez nahikoa. Giza gorputzeko 30 bilioi zelulek gene berak dituzte, eta organismoak egoki funtziona dezan gako dira geneen espresio-patroi desberdinak […]
Elhuyar

[:es]Likido zerebroespinal gazteak sagu zaharren memoria hobetzen du[:]

Sagu gazteen likido zerebroespinala sagu zaharren garunean txertatuta memoria hobetzen dela erakutsi dute. Neuronak isolatzen dituen mielinazko estalkiaren ekoizpena handituz gertatzen da hobekuntza hori. Nature aldizkarian argitaratu dute lana.
Elhuyar

[:es]Herpesbirus latentea nola berraktibatzen den argitu dute[:]

Herpesbirusa ezkutuan mantentzen da organismoan, eta mikroRNA batek berraktibatzen du noizean behin, ezpainetan zauriak sortuta eta hainbat organo kaltetuta.