Elhuyar
-
[:es]Begi hutsez ikusten den bakterio bat identifikatu dute[:]
Karibeko mangladietan inoiz ezagutu den bakteriorik handiena identifikatu dute. Zentimetro bat luze da; alegia, begi hutsez ikusten da. Ezagutzen ziren beste bakterio erraldoiak baino 50 aldiz handiagoa da, eta, nolabait, […]
-
[:es]Garapen Jasangarrirako Helburuak politikan: diskurtsoetan bale, ekintzetan kale[:]
Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) Nazio Batuen Erakundeak argitaratutako 17 helburu dira, eta Agenda 2030 osatzen dute. NBEren arabera, pertsonen, planetaren eta oparotasunaren aldeko ekintza-plan bat da, zeinek bake unibertsala eta […]
-
[:es]Asko gutxietsi da gizakiak itsasoan eragindako petrolio-isurien kutsadura[:]
Orain arteko estimazioek zioten itsasoko azalean dauden hidrokarburoen ia erdia itsas hondoko petrolio-biltegi naturaletatik iragazitakoa zela. Baina Nanjing Unibertsitateko (Txina) geologoek egindako ikerketaren arabera, % 6 baino ez da itsas […]
-
[:es]Irtenbideak plastikoari[:]
Nazio Batuen Ingurumen Batzarrak plastikoaren kutsadura murrizteko neurriak hartzea erabaki zuen martxoaren hasieran: 175 herrialdetako ordezkariek 2024an juridikoki loteslea izango den nazioarteko akordioa sortzeko konpromisoa sinatu zuten. Baina, prestatuta al […]
-
[:es]Mineralen eta metalen prezioa igotzeak kolokan jar dezake trantsizio energetikoa[:]
Azken hamarkadetan, behera egin dute energia berriztagarrien teknologien prezioek etengabe –eguzki-energia fotovoltaikoak eta bateriek, batez ere–, eta, neurri batean, trantsizio energetikoa errazten zuen horrek. Energiaren Nazioarteko Agentziak, ordea, bere kezka […]
-
[:es]Europako hegaztien migrazioen online atlasa[:]
Europako Hegazti Migratzaileen Atlasa aurkeztu du Europako hegaztien eraztuntzeak koordinatzen dituen EURING erakundeak. Europan habia egiten duten 300 hegazti-espezieren migrazio-ibilbideak eta mugimenduak kontsulta daitezke online, migrationatlas.org webgunean.
-
[:es]Ponpeia suntsitu zenean hildako pertsona baten genoma sekuentziatu dute[:]
Vesuvio sumendiaren erupzio erraldoiak 79. urtean Ponpeia suntsitu zuenean, milaka pertsona hil ziren, eroritako etxeek zapalduta edo sumendiaren errauts toxikoak ittota. Horietako askoren hezurrak harri bihurtuta mantendu dira gaur arte, […]
-
[:es]Naturako material gehienek dute egoera topologiko bat, gutxienez[:]
Duela 40 urteko uste bat gezurtatu du DIPCk eta Princentongo Unibertsitateak zuzendutako ikerketa batek: material topologikoak bitxiak eta exotikoak direla, alegia. Hain zuzen, argitu dute naturako ia material guztiek daukatela […]
-
[:es]Giza immunitate-zelulen atlasa sortu dute[:]
Giza genomaren sekuentziazioak balio handiko informazioa eman die zientzialariei, baina ez nahikoa. Giza gorputzeko 30 bilioi zelulek gene berak dituzte, eta organismoak egoki funtziona dezan gako dira geneen espresio-patroi desberdinak […]