Elhuyar
-
[:es]Susan La Flesche: mediku, herriarentzat[:]
Elur-erauntsian zehar zetorren, bi behorrek tiratako zalgurdian, bufalo-larruzko berokian babestuta; gaixo bat artatzera joateko ordu askoko bidaiatik bueltan. Etxera iritsi zenean, atarian zain zuen pertsona-ilara bat; eztulka batzuk, sukartsu besteak, […]
-
[:es]Raspberry Pi, ordenagailu merke baina konpletoa[:]
Ordenagailuak asko zabaldu dira azken hamarkadetan, prezio nahiko eskuragarrian aurkitu baitaitezke, baina eskuragarritasun hori oso erlatiboa da; mendebaldeko gizarteko sektore batzuentzat eta, bereziki, munduko hainbat herrialdetako gehiengoarentzat, guztiz pentsaezina da […]
-
[:es]Zenbat dira? Lau, bat, hiru, bost, zazpi?[:]
Zientziak oso azkar egin du aurrera, baita minbiziaren ikerkuntzak eta haren inguruan dugun jakintzak ere. Horrek ahalbidetu du, besteak beste, gero eta minbizi-mota gehiago ezagutzea, eta baita denek dituzten zenbait […]
-
[:es]Zahartze-prozesua deskribatu, osasuntsu zahartzeko[:]
Zahartzea unibertsala eta progresiboa da. Prozesu heterogeneoa ere bada, eta, hortaz, modu oso desberdinetan gertatzen da. Zahartzea definitzean, gure gorputzak denboran zehar jasaten duen aldaketa-multzo bat dela esaten dugu, gaitasun […]
-
[:es]Mikrobioak eta gainazalak: arazoa eta konponbidea?[:]
COVID-19a dela medio, eguneroko albiste bihurtu zaizkigu gaixotasun infekziosoak. Dena den, gaixotasun horiekiko kezka aurretikoa da, mikrobioak antibiotikoekiko erresistentzia garatzen ari baitira etengabe. Hori dela eta, etorkizunerako beste estrategia batzuk […]
-
[:es]Hiru partikula exotiko berri aurkitu dituzte LHC azeleragailuan[:]
Hiru partikula exotiko berri aurkitu dituzte LHC azeleragailuan: pentaquark bat eta bi tetraquark. CERNen mintegi batean aurkeztu dituzten aurkikuntza hauek pauso garrantzitsua dira materia exotikoaren ezagutzan, eta, besteak beste, quarkak […]
-
[:es]Zientzia, egiaren etengabeko bilaketa[:]
“Zientzia-ikerkuntza hauxe da: denek ikusten dutena ikustea, inork pentsatu ez duena pentsatuz”. Albert Szent-Györgyi fisiologoak emandako definizioa omen da hau, eta oso ondo egokitzen zaio Koperniko, Galileo, Newton, Einstein eta […]
-
[:es]Begi hutsez ikusten den bakterio bat identifikatu dute[:]
Karibeko mangladietan inoiz ezagutu den bakteriorik handiena identifikatu dute. Zentimetro bat luze da; alegia, begi hutsez ikusten da. Ezagutzen ziren beste bakterio erraldoiak baino 50 aldiz handiagoa da, eta, nolabait, […]
-
[:es]Garapen Jasangarrirako Helburuak politikan: diskurtsoetan bale, ekintzetan kale[:]
Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) Nazio Batuen Erakundeak argitaratutako 17 helburu dira, eta Agenda 2030 osatzen dute. NBEren arabera, pertsonen, planetaren eta oparotasunaren aldeko ekintza-plan bat da, zeinek bake unibertsala eta […]