Elhuyar

Elhuyar

Goi Paleolitoko zeinu ez-figuratiboak egutegi baten osagaiak zirela iradoki dute

Goi Paleolitoko margoetan eta grabatuetan azaltzen diren zeinu ez-figuratibo ohikoenak dekodetzen saiatu da ikertzaile-talde bat (tartean, Londresko eta Durhameko unibertsitatekoak), eta ondorioztatu du zeinu haiek egutegi fenologiko-meteorologiko baten osagaiak zirela. […]
Elhuyar

Gene berriak gako izan ziren hominoideen garuna garatzeko

Orain gutxi arte, DNAko sekuentzia ez-kodetzaileetatik gene berriak sortzea ezinezko jotzen bazen ere, azken urteetan halako hainbat kasu aurkitu dira; eta ikusi da, gainera, kasu askotan, gene berri horiek garrantzitsuak […]
Elhuyar

[:es]Amaitu da InSight, Marte ezagutzen lagundu duen misioa[:]

Marteren azalean lau urte eman ondoren, amaitu da InSight misioa. Denbora horretan, ehunka mugimendu sismikoen eta meteoritoen inpaktuen datuak bildu ditu InSight moduluak (guztira, 1300 baino gehiago). 2022ko abenduaren 15az […]
Elhuyar

[:es]Bi milioi urteko DNA berreskuratzea lortu dute[:]

Orain arteko DNArik zaharrenak milioi bat urte zituen. Siberiako mamut baten hezur batetik erauzi zuten. Oain, duela bi milioi urtera jauzi egitea lortu dute, Groenlandiako sedimentuetatik erauzitako DNArekin. Nature aldizkarian […]
Elhuyar

[:es]Depresioa eta hesteetako mikrobiotaren alterazioa erlazionatuta daudela berretsi da[:]

Azken urteotan egindako hainbat ikerketak iradoki du depresioa hesteetako mikrobiotaren eraldaketek sortua izan zitekeela, beste hainbat faktoreren artean. Orain arte, ordea, ez zegoen froga sendorik, laborategiko animaliekin egin zirelako eta […]
Elhuyar

[:es]Fisika: 50 urte aurrerago, zer?[:]

Teknologia kuantikoak erabiliko ditugu ikertzeko eta komunikatzeko
Elhuyar

[:es]Ordenagailu kuantiko bidezko simulazioa, grabitate kuantikoa ikertzeko[:]

Zizare-zulo holografiko baten simulazio kuantikoa egin dute, lehen aldiz ordenagailu kuantiko batean. Hala iragarri du Maria Spiropulu Caltech Kaliforniako Teknologia Institutuko ikertzailearen lantaldeak Nature aldizkarian. Azaldu dutenez, Google Sycamore prozesadorea […]
Elhuyar

[:es]Toxoplasmosia eragiten duen parasitoak otsoak ausartago egiten ditu[:]

Toxoplasma gondii parasitoaren eraginpean dauden otsoek arriskuak hartzeko joera handiagoa dute, baita taldeko lider izateko probabilitate handiagoa ere. Eta horrek otso-talde osoari eragin diezaioke, parasitoaren mesedetan. Ondorio horiek atera dituzte […]
Elhuyar

[:es]Hidrogenoa ez da denerako erantzunik onena, Natureren editorialaren esanean[:]

Hidrogenoa da erregai onenetakotzat jotzen da, fosilak ordezkatzeko eta berotegi-gasen zero igorpenera gerturatzeko. Alabaina, horretarako, hidrogenoa baino erregai hobeak eta eraginkorragoak badaudela ohartarazi du Nature aldizkariak, bere azken editorialean. Are […]