Elhuyar

Elhuyar

[:es]1918ko pandemia: ehun urteko itzala, lausoagoa gaur[:]

[:es]Duela 13 urte, ikertzaile-talde batek Influenzavirus bat berpiztu zuen; zehazki, 1918ko gripe-pandemia eragin zuena. Batzuek bioterrorismoaren mamua haizatu zuten arren, helburua guztiz zientifikoa zen, noski: birusaren ahalmen hilgarriaren sekretua argitu […]
Elhuyar

[:es]Ada Lovelace, ordenagailuen eta adimen artifizialaren aitzindari[:]

[:es]Ordenagailuen eta adimen artifizialaren garapena II. Mundu Gerraren inguruan hasi zen, Alan Turingenen eta beste batzuen eskutik. Alabaina, ehun urte lehenago, konputagailuen, programazioaren eta adimen artifizialaren lehen harriak jarri zituzten […]
Elhuyar

[:es]Etikoki onartezintzat jo dute genetikoki eraldatutako haurren kasua[:]

[:es]Jiankui He zientzialari txinatarrak genetikoki editatutako bi haur aurkeztu ditu komunikabideetan. Youtubeko bideoetan eta prentsan azaldu duenez, zazpi bikoteren enbrioiak eraldatu zituen, CRISPR teknikaren bidez, hiesarekiko erresistente egiteko. Eta, enbrioi […]
Elhuyar

[:es]Insight zunda onik iritsi da Marteren azalera[:]

[:es]Ez zen erraza, baina dena espero bezala atera da: Insight zunda Elisium Planitia lautadara iritsi da. Horrenbestez, Martera iritsi den NASAren zortzigarren misioa da. Haren helburuak: planetaren barne-egitura eta fluxu […]
Elhuyar

[:es]Suizidiorako joeran geneek zeresana badutela ondorioztatu dute[:]

[:es]Lehen aldiz, azterketa bat egin dute argitzeko suizidiorako joeran geneek zeresanik ba ote duten, eta emaitza baiezkoa izan da. Utah-eko Unibertsitateko zientzialariek egin dute ikerketa, beren buruaz beste egin duten […]
Elhuyar

[:es]Hautsezko errota bat, izar handien heriotza ikertzeko[:]

[:es]Hautsezko errota bat aurkitu dute gure galaxian. Bizitzaren azken fasean dauden masa handiko bi izarrek sortzen dute, eta jaurtitzen duten gasaren eta hautsaren abiadura neurtuta, ikertzaileek ondorioztatu dute gutxienez bietako […]
Elhuyar

[:es]Armintxeko grabatuak egiteko erabili zuten teknika bakana da[:]

[:es]2016an aurkitu zituzten Armintxeko grabatu paleolitikoak, eta, geroztik, ikertaile-talde zabal bat aritu dira haiek aztertzen. Orain, Bizkaiko Foru Aldundiak ikerketen emaitzen berri eman du, eta, besteak beste, grabatuak egiteko teknika […]
Elhuyar

[:es]Bizi artifiziala sortu dute, ordenagailu kuantiko batean [:]

[:es]Bizi artifizialeko eredu bat sortu eta egikaritu dute, lehen aldiz, ordenagailu kuantiko batean. EHUko Kimika Fisikoa Saileko Quantum Technologies for Information Science (QUTIS) ikerketa-taldeak egin du lana, eta Scientific Reports […]
Elhuyar

[:es]Obesitateak minbizian duen eragina argitu dute [:]

[:es]Jakina da obesitateak minbizia izateko arriskua areagotzen duela. Orain, horren zergatia azaldu dute Nature Immunology aldizkariko artikulu batean. Haren arabera, NK zeluletan (natural killer edo hiltzaile naturalak) dago gakoa: immunologia-sistemaren […]