Elhuyar
-
[:es]Palma-olioa ekoizteak gero eta kalte handiagoa eragiten du ingurumenean[:]
[:es]Ikerketa berri baten arabera, baso zingiratsuetan palma-olioa ekoizteko lurra prestatzeak eta palmondo gazteak hazteak landaketa helduek baino kalte askoz handiagoa eragiten diote ingurumenari, isurtzen diren berotegi-efektuko gasak bikoizteraino. Nature Communications […]
-
[:es]Antartikako Penintsula epe laburrean inbaditu dezaketen espezieak identifikatu dituzte[:]
[:es]Ikerketa batek datozen hamar urteotan Antatikako Penintsula inbaditzeko arrisku handiena ekarriko duten munduko animali eta landare-espezieak identifikatu ditu. Ikertzaileen arabera, hamairu espezie dira arrisku handiena sortzen dutenak: tartean, hainbat muskuilu […]
-
[:es]Thomas Midgley: berunezko aurkikuntzak[:]
[:es] 1924ko urriaren 23an, osteguna, Ernest Oelgertek lankideei esan zien norbait jarraika zebilkiola. Ostiralean, lantegian zehar korrika ikusi zuten, “hiru batera datozkit gainera!” oihuka. Ospitalera eraman zuten. Hurrengo egunean hil […]
-
[:es]Adimen artifiziala jokoan[:]
[:es]Adimen artifiziala erronka teknologiko handia da gizakiontzat: gure gaitasunak dituzten makinak sortzea. Gurekin komunika daitezkeen eta, datu-kantitate izugarriak prozesatuta, beren kabuz ikasi eta erabakiak har ditzaketen makinak. Oraindik baten batek […]
-
[:es]Mintzik gabeko organuluak[:]
[:es]Zelulek hainbat mekanismo dituzte ingurunean gertatzen diren aldaketei berehala erantzuteko. Mekanismo horietako bat da mintz gabeko organuluek plastikotasun altua izatea. Mintz gabeko organuluak duela gutxi ezagutu dira, eta litekeena da […]
-
[:es]Neandertalenak direnak (eta ez direnak), Axlorren[:]
[:es]Jose Migel Barandiaran Aierbek Axlor haitzuloan (Dima, Bizkaia) 1967-1974an egindako indusketaren aztarna paleontologikoak berraztertu ditu EHUk zuzendutako ikertzaile-talde batek, eta han bizi izan ziren neandertalei buruzko informazio berria argitaratu du.[:]
-
Homo erectus espeziea duela 117.000 urtera arte bizi izan zen
[:es]Orain arte, misterio bat zen Ngandongeko aztarnategian (Java, Indonesia) duela ia 90 urte aurkitutako fosil batzuen adina. Orain, beste metodo batzuekin batera luminiszentzia eta espin erresonantzia baliatuta, 117.000-108.000 urte dituztela […]
-
[:es]Gaurko zein desagertutako espezieen bizi-itxaropena kalkulatzeko metodo bat garatu dute[:]
[:es]Genoma aztertuta, gizakion berezko bizi-itxaropena 38 urtekoa dela kalkulatu dute CSIRO Australiako ikerketa-zentroko ikertzaileek. Metodo horren arabera, neandertalek eta denisovarrek ere gizaki modernoaren antzeko bizi-luzera zuten: 37,8 urte.[:]
-
[:es]Gure planeta zianobakterioei esker oxigenatu zen[:]
[:es]Planetaren oxigenazioa gakoa izan zen ezagutzen dugun bizia bere baitan har zezan Lurrak. Ezinbestekoa izan zen animaliak sor zitezen, esaterako. Baina ez dago argi nola eman zen oxigenazio-prozesua bera. Science […]