Elhuyar
-
[:es]Zulo beltz baten lehen irudia erakutsi du EHT teleskopioak[:]
[:es]Nola atera argazki bat, definizioz hautemanezina denari? Hau da zulo beltzaren definizioa, Elhuyar ZTH Hiztegi Berrian: bertatik ez materiari ez argiari irteten ez uzteko adinako eremu grabitatorioa sortzen duen gorputza. […]
-
[:es]Migrainarekin lotutako proteina batek emeei soilik eragiten die saguetan[:]
[:es]Migrainarekin lotutako proteina batek sagu emeei mina eragiten die, baina arrei ez, Texasko Unibertsitatean egin duten ikerketa baten arabera. Horrek lagun dezake ulertzen zergatik emakumeek gizonek baino hiru aldiz migraina […]
-
[:es]Artikoan, klimaren bilakaeraren uberan[:]
[:es]Gaur egun gertatzen ari den klima-aldaketa ulertzeko, ezinbestekoa da iraganeko klimaren datuak izatea. Naima El Bani Altuna ikertzaileak gogorarazi duenez, baina, neurketa instrumentalak azken ehun urte ingurukoak dira, eta hori, […]
-
[:es]Distopia genetikoak: hain hurbil, hain urrun[:]
[:es]Distopiak genero literario bat dira, non etorkizuna kezkaz irudikatzen zaigun. Gizarte eta teknologiari buruz hausnartzeko aitzakia bat besterik ez da ariketa hori, une jakin bateko aurkikuntzek edota haien erabilerek nora […]
-
[:es]Zientzian genero-berdintasuna lortzeko zailtasunak identifikatu dituzte[:]
[:es]Zergatik irauten du emakume eta gizon zientzialarien arteko aldeak, eragileak ondo ikertuta eta dokumentatuta badaude, eta gaitsespen zabala badute? Galdera horri erantzuten saiatu dira Australia, Herbehereak eta Estatu Batuetako hiru […]
-
[:es]Dietak: boladak baino gehiago, frogak[:]
[:es]Gero eta argiago dago dietak osasunean eragin handia duela. Eta gero eta argiago dago gure gizartean oso ohikoak diren gaitz askok lotura zuzena dutela dietarekin. Ezinbestekoa da, beraz, dieta osasungarri […]
-
[:es]Atleta emakumezkoen testosterona-maila mugatzeak ez du oinarri zientifikorik[:]
[:es]Emakumezkoen lehiaketetan parte hartzeko testosterona-maila mugatzea erabaki zuen iaz Atletismoko Federazioen Nazioarteko Elkarteak (IAAF). Arauaren arabera, gehienez ere 5 nmol/l-ko kontzentrazioa izan dezakete parte-hartzaileek odolean. Neurri horrek kritika asko eragin […]
-
[:es]Karen Uhlenbeck matematikariak jaso du 2019ko Abel Saria[:]
[:es]Karen Uhlenbeck matematikari estatubatuarrak «ekuazio diferentzial partzial geometrikoetan egindako ikerketak» saritu ditu 2019ko Abel Sariak; hala nola, gaugeren teorian eta sistema integragarrietan egindako ekarpenak, Norvegiako Zientzia eta Letren Akademiak adierazi […]
-
[:es]Edizio genetiko heredagarriak klinikan ez erabiltzeko nazioarteko akordio bat eskatu dute adituek[:]
[:es]Edizio genetiko heredagarriak klinikan ez erabiltzeko akordioa eskatu dute zazpi herrialdetako adituek. Sinatzaileen artean daude CRISPR edizio-teknika garatu zuten Emmanuelle Charpentier eta Feng Zhang; eta AEBko NIH Osasun Institutuak ere […]