Elhuyar
-
[:es]Zika birusa transmititzen duen eltxoa “etxekotu” izanak eragin du gaixotasuna epidemia bihurtzea[:]
[:es]Zika birusa transmititzen duen eltxoa ikertzeak hainbat gako eman ditu gaixotasunaren giza epidemiak nola sortu diren ulertzeko. Afrikako oihanetan bizi zen eltxoa da Aedes aegypti, baina hor ez du inoiz […]
-
[:es]Koskobiloko fosilek erakutsi dute Nafarroan errinozeroak, lau hartz-espezie eta makakoak bizi zirela Kuaternarioan[:]
[:es]Duela 80 urte Koskobiloko aztarnategian (Olaztin) aurkitutako fosilak gaur egungo teknikekin berraztertu dituzte ikertzaileek, eta duela 220 mila urteko faunaren ebidentziak aurkitu dituzte: errinozeroak, lau hartz-espezie, orein erraldoiak eta makakoak […]
-
[:es]Litio-ioizko bateriak birziklatzeko metodo jasangarriagoa garatu dute[:]
[:es]Kaliforniako Unibertsitateko nanoingeniariek litio-ioizko bateriak birziklatzeko metodo merkea eta eraginkorra garatu dute. Batez ere, burdin-litio fosfatoaz (LiFePO4 ) sortutako katodoak birziklatzeko da eraginkorra. Bateria horiek kobaltoa edo nikela erabiltzen duten […]
-
[:es]Elikadura-ohiturak aldatzea beharrezkoa da Parisko Akordioko helburuak lortzeko[:]
[:es]Erregai fosilen CO2-igorpenak bat-batean eta guztiz etengo balira ere, ezingo litzateke lortu Parisko Akordioan ezarritako 1,5 ºC edo 2 ºC-ko helburua. Egungo elikadura-sistema globalak ezinezkoa egingo luke. Ondorio horretara iritsi […]
-
[:es]Zerk bultzatu zuen dikromatismoaren sorrera eboluzioan?[:]
[:es]Animalia-espezie askotako arrak eta emeak dimorfikoak izaten dira; desberdinak dira itxuran zein funtzionamenduan (oinarrizko funtzio metabolikoetan, immunitate-sisteman, portaeran…). Hegazti eta tximeleten dikromatismoa da dimorfismo deigarrienetako bat, non kolore desberdinak dituzten […]
-
[:es]Material magnetiko topologiko berriak aurkitzeko metodo bat diseinatu dute[:]
[:es]Kimika kuantiko topologikoan egin den urrats garrantzitsu baten berri eman du Nature aldizkariak. Material magnetiko topologiko berriak identifikatzeko metodo bat diseinatu dute, eta dagoeneko 100 isolatzaile eta erdieroale magnetiko topologiko […]
-
[:es] Duela 27.000 urteko artisten harreman-sareak azaleratu dituzte[:]
[:es]Aitzbitarteko haitzuloetan (Errenteria, Gipuzkoa) 2016an aurkitutako grabatu batzuk Europako beste 17 kobazuloetako grabatuekin alderatu dituzte, eta ondorioztatu dute grabatuak egiteko moduak eta haien banaketak bat egiten dutela orain dela 27.000 […]
-
[:es]Fukushimako istripuko erradioisotopoak sistema lurtarretan nola zabaldu diren aztertu dute[:]
[:es]Japoniako gobernuak Fukushimako tona bat ur erradioaktibo ozeanora jaurtiko duela iragarri eta egun gutxira, Nature Reviews Earth & Environment aldizkariak istripuan zabaldutako erradioisotopoen monitorizazio luze batek utzitako emaitzak argitaratu ditu.[:]