Elhuyar

Elhuyar

[:es]Blockchainen munduaren bide galdua[:]

[:es]Kriptodirua, NFTak, Web3… besterik ez da entzuten azkenaldian mundu digitalean, eta baita mundu digitaletik kanpo ere. Guztiak blockchain edo bloke-kateen teknologiaren aplikazioak dira. Haien apologistei kasu eginez gero, ematen du […]
Elhuyar

[:es]Anfibioen gainbehera isila, gaixotasun berriek hauspotuta[:]

[:es]Arduratuta daude zientzialariak, eta ez da gutxiagorako. Munduan dauden 7.000 anfibio-espezieen % 40 mehatxatua daude jada, eta badirudi gainbeherak ez duela etenik. Dagoeneko 200 espezie desagertu dira. Datuak ditugunetik ezagutzen […]
Elhuyar

[:es]Elikadura osasungarriaren aldeko ikerketa[:]

[:es]Gizartean, gero eta ozenago entzuten da elikadura osasungarri, seguru eta jasangarriaren aldeko aldarria. Vaste Planak, esaterako, ezinbestekotzat jotzen du haragi gutxiago jatea, trantsizio ekologikorako zein giza osasuna zaintzeko. Herritarren ohiturak […]
Elhuyar

[:es]Izurdeen eta emakumeen klitoriak antzekoak dira, anatomikoki zein funtzionalki[:]

[:es]Izurdeen klitoria aztertuta, zientzialariek ondorioztatu dute emakumeenaren pareko funtzioak dituela, egitura anatomikoak oso antzekoak baitira. Gainera, portaeran ere antzekotasunak behatu dituztela baieztatu dute.[:]
Elhuyar

[:es]Bada garaia makinek ere aintzat har dezaten giza dibertsitatea eta inklusioa[:]

[:es]Ikertzaileak ahalegin handia egiten ari dira makinek gizakiak erraz identifikatu eta haiekin komunikazio gero eta eraginkorragoa izan dezaten. Etengabe hobetzen ari dira interfazeak, baina, oraindik, gizakion dibertsitatea aintzat hartu gabe […]
Elhuyar

[:es]Musikaz gozatzeko ezgaitasuna: anhedonia musikala[:]

[:es]Musika entzutea, piezaren, unearen eta entzulearen arabera, izan daiteke hunkigarria, dantzagarria, gozagarria, mingarria, iradokitzailea… Gutxi batzuentzat, ordea, ez da ezer; ez die ezer eragiten. Ez sentipenik, ez emoziorik, ez erantzun […]
Elhuyar

[:es]Hizkuntzen larrialdia eta klimaren larrialdia, eskutik doazen bi krisialdi[:]

[:es]Munduko hizkuntza askok pairatzen duen arrisku-egoera eta biodibertsitatearen galera globala konparatu ditu Nature Ecology & Evolution aldizkariko ikerketa batek. Biodibertsitatearen larrialdia nahikoa kritikoa bada, hizkuntzena are handiagoa dela salatu dute: […]
Elhuyar

[:es]Negazionismoa: pandemia berria?[:]

[:es]Ezaguna den moduan, pandemiak berak duen adinako presentzia irabazi du egun beste gertakari batek: negazionismoak, hain zuzen. Birusaren transmisioak gora egiten duen heinean, koronabirusaren existentzia edota larritasuna zalantzan ipinarazten dituzten […]
Elhuyar

[:es]Neutrinoak: antimateriaren sekretuak argitzen[:]

[:es]Noiz eta nola sortu zen gure unibertsoa? Zergatik dago materiaz beteta? Gizateriak betidanik hausnartutako galderak dira horiek. Eta, harrigarria badirudi ere, zientzia galdera horiei erantzuten hasi den unean bizi gara. […]